Ashoka
Początek listopada to czas, w którym szczególnie myślimy o tych, których już z nami nie ma. W 27-letniej historii Ashoki w Polsce z ogromnym smutkiem pożegnaliśmy siedmioro Ashoka Fellows. Swoim życiem wpłynęli na życia innych ludzi. Byli iskrą, która rozpoczęła zmianę, a ich misja niesiona jest dalej. Dziś chcemy przypomnieć ich dorobek i mądrość, z których wciąż korzystamy.
W tym roku Fundacja Ducha na Rzecz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych założona przez Stanisława Duszyńskiego obchodziła swoje 30-lecie. Stanisław Duszyński stworzył nowe podejście do integracji i rehabilitacji osób z niepełnosprawnościom, które wzmacnia ich poczucie własnej wartości i pozwala mierzyć się z wyzwaniami.
Anna Gajewska z mężem Waldemarem prowadziła niepubliczną szkołę podstawową w Dercu - niewielkiej wsi w okolicy Olsztyna. Skupiła się na ratowaniu małych szkół na terenach wiejskich oraz umożliwieniu nauczycielom i administracji współpracy i wymiany wiedzy.
Nie zapomnę rozmowy telefonicznej z Anią Gajewską w przeddzień Jej śmierci – mówiła głęboko i ze spokojem o Byciu i o Odchodzeniu – Ryszard Praszkier, założyciel Ashoki w Polsce.
Piotr Janaszek wdrażał nowatorskie rozwiązania w rehabilitacji osób z niepełnosprawnością, szczególnie na terenach wiejskich. Stwarzał dla nich możliwości do rozwoju, usamodzielnienia i znalezienia zatrudnienia. Jego misję w Fundacji im. doktora Piotra Janaszka PODAJ DALEJ kontynuuje jego rodzina.
Ryszard Golec jako pierwszy w Polsce opracował program dotyczący problemu alkoholizmu na terenach wiejskich. Wierzył, że to właśnie choroba alkoholowa jest przyczyną rosnących nierówności między miastem a wsią. Wspierał lokalne społeczności w tworzeniu grup samopomocowe, które dawały siłę do walki z nałogiem.
Ryszarda Golca poznałem w 1997 roku: widział, jak wieś się powoli zapada pod wpływem alkoholu, sam dźwigał się z tego uzależnienia. Szukał drogi przyciągnięcia mieszkańców do grup samopomocowych, a więc miejsc cieszących się szacunkiem; rozwinął więc system rozmów z mieszkańcami w kościołach i w szkołach, i działało to świetnie – Ryszard Praszkier, założyciel Ashoki w Polsce.
Krzysztof Liszcz był lekarzem, który wprowadzał nowe metody szkolenia i wsparcie dla matek dzieci z porażeniem mózgowym. Dzięki temu mogły pozostać w domu przy swoich najbliższych. Angażował się w działania wspierające rodziców zastępczych i adopcyjnych oraz rozwiązywanie problemów związanych z FAS u dzieci.
Piotr Pawłowski jest pionierem aktywizacji osób z ciężką niepełnosprawnością fizyczną i działań edukacyjnych w tym zakresie. Był założycielem INTEGRACJI - organizacji, która od 28 lat działa na rzecz osób z niepełnosprawnością, tworząc kampanie społeczne, wydając największy portal o tematyce niepełnosprawności - Niepelnosprawni.pl, aktywizując i wspierając w znalezieniu zatrudnienia.
Z Piotrem Pawłowskim łączyło nas jakieś poczucie wyższej wspólnoty. Odwiedzałem Piotra jeszcze jak mieszkał u swoich rodziców, niemal tuż po wypadku, kiedy z dumą demonstrował inspirowane przez siebie klipy TV przestrzegające młodzież przed skokami w nieznaną wodę. Mam ogromny szacunek dla Jego żony Ewy, która wspaniale prowadzi Integrację i rozwija dzieło Piotra – Ryszard Praszkier, założyciel Ashoki w Polsce.
Pracownia na Rzecz Wszystkich Istot dalej niesie ideę Andrzeja Janusza Korbela opartą na filozofii "głębokiej ekologii". Janusz Korbel był działaczem ekologicznym, architektem, dziennikarzem i fotografem Tworzył ruch obywatelski na rzecz ochrony dzikiej przyrody i budował świadomość społeczną wokół tego tematu.
Wspominam czas, gdy walił się poprzedni system i dopiero rysowała się nowa polska rzeczywistość. Ale jej zauważalnym już segmentem stawał się obywatelski ruch ekologiczny. To nowe w naszym kraju zjawisko nabierało wigoru, a różne „zielone” inicjatywy pojawiały się w różnych miejscach. Jednym z miejsc szczególnie aktywnych było Bielsko-Biała, gdzie Janusz z grupą przyjaciół utworzył niezwykłą organizację Pracownię Na Rzecz Wszystkich Istot. Z Januszem było mi od początku „po drodze”. Łączył nas wyuczony zawód architekta (przez nas obu zresztą nie uprawiany warsztatowo) a i to także, że ja też jestem (po mieczu) góralem beskidzkim spod Żywca. Ale były w nas też chyba pokrewne geny i skłonności przypisywane „changemakerom” – Jacek Jakubiec, Ashoka Fellow.
Tomasz Sadowski był pionierem przeciwdziałania trwałej bezdomności w Polsce (i poza nią). Jego żona Barbara (Ashoka Fellow) i córki niosą dalej Fundację Pomocy Wzajemnej „Barka”. Przez 33 lata działania organizacja wypracowała komplementarny system pomocy osobom wykluczonym społecznie, oparty na budowaniu relacji, domów wspólnotowych wzajemnej pomocy, reintegracji społeczno-zawodowej i przedsiębiorczości społecznej.
Wstrząsnęło mną kilka dni spędzonych w „Barce”. To było głębokie, wzruszające doświadczenie. Rozmowy z Tomkiem i ciepła, głęboka obecność Basi. I z masą ludzi godnych, z historią ciężkiego życia na twarzy – Jacek Jakubowski, Ashoka Fellow.